Współczesny obraz świata — filmy dokumentalne w programie 18. BNP Paribas Dwa Brzegi

Złoty Niedźwiedź z Berlina — „Dahomey”, Grand Prix 21. Millennium Docs Against Gravity — „Nie chcemy innej ziemi”, oraz nagrodzony Złotym Lajkonikiem 64. Krakowskiego Festiwalu Filmowego — „Drzewa milczą” zostaną zaprezentowane na 18. BNP Paribas Dwa Brzegi.

Prezentację filmów dokumentalnych zaczniemy „Agentem szczęścia” w reżyserii Aruna Bhattaraia i Dorottyja Zurbó. W ten sposób już pierwszego dnia BNP Paribas Dwa Brzegi (27 lipca) poznamy algorytm, który pozwoli nam zmierzyć poziom szczęścia naszych widzów. W pięknym, górskim Bhutanie władca postanawia zbadać poziom szczęścia swoich poddanych, dlatego zleca opracowanie ankiety, z którą w głąb kraju wyruszają agenci szczęścia. Czym jest szczęście? Na to pytanie odpowiada też, w pewnym sensie, dokument „Ostatnia wyprawa” Elizy Kubarskiej. To portret Wandy Rutkiewicz, pierwszej w Polsce kobiety, która odniosła sukces w męskim świecie alpinizmu i himalaizmu. Z kolei „Naturalna dzikość serca” w reżyserii Silje Evensmo Jacobsena skupi się na losach rodziny, która cieszyła się samowystarczalnym życiem na norweskiej farmie, z dala od zgiełku miasta, ale jej życie wywróciło się nagle do góry nogami. Jak poradzą sobie w obliczu zmian? O rodzinie opowiada również „W stronę słońca” Agnieszki Kokowskiej. Kasia i Robert sprzedają dom oraz wszystko, co posiadają, żeby wraz z trójką dzieci ruszyć kamperem w podróż życia i móc budować głębsze relacje. Wolność, którą zyskali, staje się prawdziwym testem dla rodziny. Wiele filmów w tegorocznym programie BNP Paribas Dwa Brzegi znalazło się dzięki współpracy z dystrybutorem Against Gravity.

Mistrzyni dokumentalnych opowieści Lidia Duda powraca na BNP Paribas Dwa Brzegi z filmem „Las”. Asia i Marek stworzyli w Puszczy Białowieskiej miejsce, w którym ich dzieci miały bezpiecznie dorastać z dala od problemów współczesnego świata. Ale pewnego dnia do ich drzwi zapukała wielka polityka. Polityka jest też obecna w filmie „Drzewa milczą” Agnieszki Zwiefki. Reżyserka przedstawia historię Runy, 16-letniej Kurdyjki, która uciekła z Iraku przed atakami ISIS i wraz z rodziną utknęła na polsko-białoruskiej granicy. W końcu udało jej się dotrzeć do Polski, musiała jednak dorosnąć w przyspieszonym tempie.

Zdobywca Złotego Niedźwiedzia „Dahomey” to pierwszy film Mati Diop od czasu nagrodzonego w Cannes „Atlantyku” z 2016 roku. Urodzona we Francji reżyserka opowiada o powrocie dzieł sztuki skradzionych przed ponad 200 laty z Królestwa Dahomeju (dziś Benin) przez francuskie wojska kolonialne. W filmie autorka zastanawia się, w jaki sposób powracające artefakty powinny zostać przyjęte w kraju, który zmienił się dramatycznie pod ich nieobecność. „Nie chcemy innej ziemi” w reżyserii Basel Adra, Hamdan Ballal, Yuval Abraham, Rachel Szor ukazuje ciągnącą się przez dekady batalię prawną mieszkańców Masafer Yatta na Zachodnim Brzegu o zachowanie swojej wioski. Widzimy ich codzienność, która naznaczona jest niesprawiedliwością i upokorzeniami. Palestyńsko-izraelski filmowy kolektyw kręcił wydarzenia w wiosce przez pięć lat, korzystając przy tym z wcześniejszych nagrań mieszkańców.

Ze względu na cieszącą się dużym zainteresowaniem w 2023 roku sekcję „Filmowe portrety sztuki” w tym roku BNP Paribas Dwa Brzegi powraca do pokazywania filmów dokumentalnych o sztuce i artystach. Wśród tegorocznych propozycji znalazł się prezentowany w Wenecji dokument poświęcony kultowemu obrazowi, jakim jest „Nocny kowboj” („Midnight Cowboy”) z Dustinem Hoffmanem i Johnem Voightem. Nagrodzony Oscarami ponad pół wieku temu, wciąż pozostaje jednym z najbardziej oryginalnych filmów. „Wygłodniałe dusze w wielkim mieście. Legenda Nocnego kowboja” w reżyserii Nancy Buirski przybliża nam historię postrzegania sztuki, a także bada wpływ dzieła Johna Schlesingera na amerykańskie i światowe kino oraz całą kulturę masową. W „Dwójce nieznajomych próbujących się nie pozabijać” w reżyserii Jacoba Perlmuttera i Manon Oimet 75-letnia dziś artystka i pisarka Maggie Barret i 84-letni światowej sławy fotograf Joel Mayerowitz nadal są w sobie bardzo zakochani. Natomiast ich związek nie jest pozbawiony komplikacji. Film jest głęboko poruszającym obrazem o życiu, tworzeniu i miłości. Postać i prace innego fotografa Jamesa Hamiltona — jednego z największych kronikarzy historii USA ostatnich 50 lat, pracującego dla „Harper’s Bazaar”, „The New York Observer” i „Village Voice”, uwiecznił reżyser D.W. Young w filmie „James Hamilton. Fotograf Nowego Jorku”. Pokazuje on istotę reportażu zdjęciowego Hamiltona, jego najlepszy okres w historii, gdy był doceniany i pożądany przez wszystkich.

Na zakończenie 18. BNP Paribas Dwa Brzegi, w sobotę 3 sierpnia, pokaz specjalny wyjątkowego dokumentu „Jestem postacią fikcyjną” w reżyserii Arkadiusza Bartosiaka. To oryginalny portret jednego z największych aktorów naszych czasów Andrzeja Seweryna. „Film jest bardzo dobry. Udało się uniknąć prostej narracji charakterystycznej dla filmów biograficznych na rzecz bardzo ryzykownej mozaiki obrazów, scen, zdarzeń zmontowanych tak, że otrzymujemy portret artysty wyjątkowego, człowieka o wielkiej wrażliwości, czułości, odpowiedzialności, z poczuciem humoru, człowieka prawdziwego. Wydawało mi się, że wiem jaki jest Andrzej Seweryn, ale właśnie: wydawało mi się.” — mówi Grażyna Torbicka, dyrektorka artystyczna BNP Paribas Dwa Brzegi. Bohater filmu Andrzej Seweryn, producentka Katarzyna Kubacka-Seweryn oraz reżyser Arkadiusz Bartosiak będą gośćmi Festiwalu.

BNP Paribas Dwa Brzegi — 18. Festiwal Filmu i Sztuki odbędzie się w dniach 27 lipca — 4 sierpnia 2024 roku w Kazimierzu Dolnym i Janowcu nad Wisłą. Zachęcamy do śledzenia naszych newsletterów. Program opublikujemy 15 lipca, internetowa sprzedaż biletów na stronie Festiwalu rozpocznie się 17 lipca.