Dorota Kędzierzawska — Jestem

Dorota Kędzierzawska, reżysera i scenarzystka, od samego początku swojej kariery (debiut pełnometrażowy „Diabły, diabły” z 1991 roku) stała się indywidualnością polskiego kina. Autorka „Wron” w swoich filmach uczy tolerancji i akceptacji innego. Jej kino łączy w sobie poetycką wrażliwość z czujną społeczną obserwacją. Najważniejsza jest dla niej relacja z drugim człowiekiem, często samotnym. Kędzierzawska rezygnuje z dialogów i opowiada swoje filmy językiem obrazów. Wyznacznikami stylu autorki stały się pięknie wystylizowane, prowadzone niespiesznym tempem historie o wyobcowaniu. Ich bohaterami są dzieci i osoby starsze. Reżyserka nie daje złamać się modom, zachowuje autorską postawę wobec tworzonego kina.

Kędzierzawska w każdym ze swoich filmów doszukuje się prawdy w relacjach międzyludzkich. Niepokojące i intrygujące związki rodzicielskie („Nic”, „Wrony”, „Jestem”) czy braterskie („Jutro będzie lepiej”) stają się dla niej pretekstem do opowiedzenia o wewnętrznym, niezwykle bogatym świecie małych bohaterów, niezadbanych przez dorosłych. Kędzierzawska świetnie opanowała umiejętność pracy z dziećmi. Pokazuje im, co mają zagrać, gest po geście, słowo po słowie. Dzieci w jej filmach są bardzo szczere i spontaniczne.

O wartości kina Kędzierzawskiej świadczą przede wszystkim prestiżowe nagrody przyznane na całym świecie. Jej pierwszy pełnometrażowy film fabularny „Diabły, diabły” wyróżniło Jury Młodzieżowe Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Cannes, „Wrony” nagrodziło Jury Coup de Coeur w sekcji Un Certain Regard w Cannes. Kolejne filmy – „Jestem” nagrodzono w Berlinie, Belgradzie i na Tajwanie, „Jutro będzie lepiej” w Berlinie, Moskwie i Atenach, a „Pora umierać” w Trieście, San Francisco, Nowym Jorku, Malmö i Zimbabwe.

Słynny włoski filozof Giorgio Agamben odpowiadając na pytanie o to, co znaczy być współczesnym, przyznał, że „to ten, który należy do swojego czasu i się od niego oddala”. Wydaje się, że w ten sposób do swojej twórczości podchodzi Dorota Kędzierzawska. Pozornie odległe od ukazywania zmian obyczajowych filmy antycypowały wręcz problemy i zagadnienia, które stały się wkrótce przedmiotem społecznego dyskursu, a jednocześnie są uniwersalnymi historiami rozumianymi przez widzów na całym świecie.

Marcin Radomski

Więcej o Dorocie Kędzierzawskiej przeczytasz w książce „Inny świat? Kino autorskie Doroty Kędzierzawskiej” autorstwa dr Marcina Radomskiego, Wydawnictwo Szkoły Filmowej w Łodzi.